Foto: Beppie de Rooy
‘Ik voel mij nog altijd een monnik in de wereld’, aldus Antoine Bodar in het interviewboek dat ik schreef over zijn leven en de thema’s de hem bezighouden. In Boekhandel Heinen in ’s Hertogenbosch was op 28 november 2019 een feestelijke boekpresentatie. Het biografische boek over de bekendste priester van Nederland werd in Trouw getipt als ‘lezenswaardig’. Het Brabants Dagblad was bij de presentatie en schreef een mooie reportage.
Sinds 22 januari 2019 ligt het boek ‘Eenzaam. Een zoektocht naar betekenis, oorzaken en gevolgen’ in de boekwinkel. Het boek laat een aantal wetenschappers en mensen uit de praktijk aan het woord over dit thema.
Het thema wordt zowel vanuit sociaal-wetenschappelijk als vanuit levensbeschouwelijk perspectief benaderd. Daarnaast biedt het praktisch inzicht in de vele factoren die invloed hebben op het ontstaan en verminderen van eenzaamheid.
Eén van de geïnterviewden, Jeannette Rijks, vertelt in het boek onder meer hoe eenzaamheid ontstaat, als er een patroon verandert in het leven. ‘We weten niet waardoor, maar we vragen ons af: Wat mis ik? Als iemand een partner heeft verloren, is dat gemis niet te herstellen. En zo kan een patroon vaker verstoord raken, ook door onbenullige zaken. En ook succesvolle ervaringen kunnen een gevoel van veiligheid verstoren.’ Interviews naar aanleiding van het boek zijn te lezen onder de pagina ‘Pers’.
Utrecht, dinsdagavond. De zon strijkt over de terrassen in de binnenstad, en mensenstromen bewegen zich langs de warenhuizen om nog wat zomerkleding in te slaan.
Even verderop is het rustiger, op het plein bij de Jacobikerk. Er jakkeren wat fietsers langs, maar dat is het. Een jonge vrouw in een gele jas zet haar fiets rustig neer en glipt de oude houten deur onder de toren binnen.
In een typisch kerkzaaltje – opgestapelde stoelen in een hoek, een vergeeld schilderij van de kerk aan de wand en een witte kantoortafel in het midden – staat Wim Vermeulen, als missionair predikant verbonden aan deze gemeente – een raam open te wrikken.
Zo komt er wat frisse lucht binnen. Op tafel witte kartonnen bekertjes waarop activiteiten van de Jacobikerk, beschreven staan: zo zijn er debatten, maaltijden en nog veel meer zaken in deze actieve binnenstadskerk mee te maken. Lees verder
In de filosofie staat de apostel Paulus sinds enige tijd sterk in de belangstelling. Seculiere filosofen als Agamben, Badiou en Heidegger vinden bij Paulus inspiratie, en halen soms onverwachte betekenissen in zijn brieven naar boven.
Filosoof Gert-Jan van der Heiden schreef er een boek over: ‘Het uitschot en de geest. Paulus onder filosofen’.
Christenen zijn niet echt gewend om Paulus als een filosoof te zien. In welk opzicht zou je hem een oorspronkelijk denker kunnen noemen?
“In het gangbare beeld heeft het Westerse denken zich zo ontwikkeld, dat je aan de ene kant Paulus en het christendom hebt, en aan de andere kant de filosofie en de wetenschap. Maar dat onderscheid was er in de Oudheid – de tijd van Paulus – veel minder scherp. Lees verder
‘Antoine Bodar is ’s lands bekendste priester: veel aanwezig in de media, zelden verlegen om een mening en altijd bereid om een lastig standpunt te verdedigen. Minder bekend is het dat hij, net als velen, kampt met terugkerende perioden van depressie.’
Zo begint de inleiding van Droef gemoed, een interviewboek waarin Antoine Bodar ingaat op geloof, vriendschap, kunst en de dood, in relatie tot depressie.
Het boek is gebaseerd op gesprekken die ik in de zomer van 2017 met hem voerde in de abdij Sint Benedictusberg te Vaals. Droef gemoed ligt sinds 30 januari 2018 in de boekhandel.
Wat is er aan de hand in de literaire wereld, als zelfs vredige types als kinderboekenschrijvers in opstand komen? ‘Kinderboekenschrijvers lopen massaal weg bij hun uitgever’ kopte Trouw eind september.
Het virus lijkt overgenomen van andere auteurs. ‘Schrijvers Atlas Contact staken na vertrek uitgever’ berichtte de NOS in juli. En vorig jaar gebeurde er ook al iets dergelijks: ‘Auteurs De Bezige Bij dreigen op te stappen wegens collega-auteur Abou Jahjah’.
Weglopende auteurs zijn op zichzelf niets nieuws. Lees verder
De katholieke theoloog Erik Borgman schreef het boek ‘Leven van wat komt. Een katholiek uitzicht op de samenleving’. Hij reflecteert daarmee op maatschappelijke discussies in Nederland en confronteert actuele thema’s met het werk van christelijke denkers. Een interview.
Wat heeft de samenleving nodig? Wat zijn de uitgangspunten van een goed leven, en hoe verhoudt zich dat tot onze Nederlandse alledaagse realiteit? Daarover gaat het boek ‘Leven van wat komt. Een katholiek uitzicht op de samenleving’ van theoloog Erik Borgman.
’Leven van wat komt’ is iets heel anders dan leven op grond van een visie of een plan, volgens u. Kunt u dat verschil uitleggen? Lees verder
Hij stond voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 op de zevende plek op de kandidatenlijst van de ChristenUnie: de Amsterdamse advocaat Don Ceder (27). Wat betekent hoop voor hem? Wat drijft hem om zich in te zetten voor de mensen die het in de samenleving niet redden?
De spreekkamer van Don Ceder is gevuld met een gezin dat zijn hulp als advocaat heeft ingeroepen. Ik mag even wachten in zijn werkkamer. Aan de wand hangen 19e-eeuwse schilderijen, zeegezichten, landschappen. “Mijn patroon is een kunstliefhebber”, zegt Ceder, als hij klaar is met zijn gesprek. Hij doelt op zijn collega, die hem, zoals gebruikelijk in de advocatuur, in de eerste drie jaren van zijn carrière bijstaat en een deur verder een praktijk heeft.
In september 2016 schreef ik een recensie van het boek ‘Het groene glas’ van de onlangs overleden Zweedse auteur Torgny Lindgren (16 juni 1938- 16 maart 2017). Het boek gaat over de fictieve schilder Klingsor, die als een soort Van Gogh op het platteland van Zweden allerlei meesterwerken schilderde. Een van de vele mooie zinnen uit het boek: ‘We waren simpelweg overweldigd. Totaal onverwachts stonden we oog in oog met het mysterie van het olieverfschilderen. We hadden er tot dan toe geen idee van dat zo’n belevenis, zo’n ervaring tot het mogelijke behoorde’.
De recensie verscheen in Friesch Dagblad. Klik hier voor een leesbare pdf.
Voor CW-Opinie interviewde ik uitgeefster Beppie de Rooy in een serie portretten. In dat interview zei zij onder andere: “Wat men nu ‘mindful’ noemt, komt ook al voor in een lied van de Engelse componist Purcell. Toewijding, aandacht, concentratie, het lang over iets mogen doen, anderen op afstand houden, het oordeel van anderen op afstand houden, dingen durven, een stijl durven hanteren die afwijkt van het alledaagse, maar die wel eerlijker is: dat hoort bij langzaam leven en het komt allemaal in het schrijfproces samen.”
Over geloof: “God is overal, ook bij de boer langs wie ik vanochtend fietste, die kijkt of zijn graan gegroeid is. Het scheppend bezig zijn is voor mij een van de belangrijkste intuïties – bewijs vind ik een slecht woord, het is teveel cognitief geladen – voor Gods aanwezigheid.
Ik heb heel lang op de toer gezeten van het zoeken naar bewijsmateriaal voor God. Maar nu benader ik het anders, ik richt me op de vraag wat er gebeurt bij het scheppen van dingen. Een van de grootste ‘bewijzen’ vind ik dan het bestaan van invallen, gedachten die in je opkomen. Die hebben we allemaal. Hoe komen die ideeën in mensen? Ik zou dat wel eens onderzocht willen zien. Het zijn cadeautjes. We zijn er aan gewend, we zeggen ‘slaap er eens een nachtje over en morgen weet je het’, maar het is niet normaal. Het zijn vaak
ideeën die totaal buiten je eigen scoop liggen. Ik zeg niet dat God dat erin brengt – dat klinkt me te dogmatisch – maar die invallen zijn wel iets bijzonders.
Ik zie God dus met name in datgene wat ik niet kan verklaren. Zoals Herman Finkers zegt: ‘als ik er niks van begrijp, dan is het God’.”
Nels' 